📝 A co dzisiaj? Kilka najświeższych aktualności z obszaru sygnalistów, z moim komentarzem. 

O tym, że dużo się dzieje w temacie sygnalistów świadczy to, że już wkrótce będę mógł zaprosić Was na wydarzenie wrześniowe, w którym zajmiemy się opublikowaną w miniony wtorek (27 lipca) nową normą ISO 37002:2021 „Whistleblowing managment system”. 

Kilka słów na temat nowej normy w dalszej części newslettera. 

📣 O sygnalistach w „Polskim Ładzie” 

Niektórzy z Was odnotowali zapewne, że kilka dni temu w mediach, za pośrednictwem Dziennika Gazeta Prawna, pojawiła się zajawka odnosząca się do ochrony sygnalistów w kontekście prezentowanych przez rząd założeń programu „Polski Ład”. 

Jak czytamy w dzienniku, rządowi zależy na tym, by ograniczyć zjawisko zatrudniania pracowników na czarno, a obecny system podatkowy nie wspiera walki z tym zjawiskiem. Osoba zatrudniona na czarno, która zgłosi ten fakt odpowiednim organom (nie wskazano niestety jakim), będzie podlegała ochronie. 

Będzie ona polegała na zaniechaniu ścigania z przepisów prawa karnego osoby pracującej na czarno, która w deklaracji podatkowej nie wykazała dochodów uzyskanych „pod stołem”. Osoba ta nie będzie musiała zapłacić podatku od takiego dochodu. Co zasługuje na szczególną uwagę to fakt, że nieodprowadzony podatek od wypłaconych dochodów będzie musiał zapłacić pracodawca, a dodatkowo będzie obciążony karą finansową w postaci podatku od minimalnego wynagrodzenia za każdy miesiąc, w którym zatrudniał pracownika na czarno. 

Słowem komentarza do tej propozycji muszę wskazać, że zaproponowane rozwiązania niewiele mają wspólnego z ochroną sygnalistów, jak może wynikać z celów Dyrektywy o sygnalistach. 

Już sam minister Sarnowski wskazuję, że Ministerstwo Finansów liczy na to, że po tej zmianie pracownicy, kierując się własnym interesem, będą sami informować o nieuczciwych praktykach. Dyrektywa wyraźnie podkreśla, że za sygnalistę należy traktować osobę, która dokonuje zgłoszenia naruszeń prawa Unii w interesie publicznym, nie kierując się jedynie interesem własnym. Już w pierwszym motywie Dyrektywy jest o tym mowa. I absolutnie nie twierdzę, że zatrudnianie pracowników na czarno, zwłaszcza na dużą skalę, nie narusza interesu publicznego. 

Prezentowane przez MS argumenty, zmierzają jednak raczej do ugruntowywania błędnego przekonania pokutującego w opinii publicznej, że sygnalista to „kapuś” lub „donosiciel”. 

Akcenty, w moim przekonaniu, powinny być inaczej rozłożone. Zatrudnianie na czarno nie jest niczym chwalebnym, ale w moim przekonaniu Państwo powinno innymi metodami zachęcać pracodawców do tego, aby dążyli do pełnej legalności zatrudnienia.Poza faktem zatrudniania na czarno, czyli bez żadnej umowy, mamy przecież do czynienia także z dużą grupą osób pracujących na tzw. umowach śmieciowych. 

Druga istotna kwestia wynikająca z propozycji MF, to pośrednie przyznanie sygnaliście wynagrodzenia za to, że dokonał zgłoszenia. No bo jak inaczej można traktować zwolnienie sygnalisty z obowiązku odprowadzenia podatku dochodowego od dochodów uzyskanych „pod stołem”. 

Innymi słowy wynagrodzeniem sygnalisty będzie kwota nieuiszczonego podatku PIT, co poza wymiarem czysto ekonomicznym ma także drugie dno. Może powodować chęć nieuczciwych pracowników do celowego zatrudnienia ich na czarno, uzyskania dochodów „pod stołem” i następnie zgłoszenie po kilku miesiącach przez takiego pracownika faktu zatrudnienia na czarno do odpowiednich organów. 

Problem wynagradzania sygnalistów poruszę przy innej okazji. Jestem ciekawy, w jakim kierunku pójdą te propozycje… Będziemy oczywiście śledzić tę kwestię i na bieżąco informować. 

Link do materiału: https://podatki.gazetaprawna.pl/artykuly/820461… 

💡 Nowa norma ISO 37002 

Jak wspomniałem na wstępie, w miniony wtorek (27 lipca 2021 r.) International Organization for Standardization opublikowała nową normę dotyczącą systemów ochrony sygnalistów – Whistleblowing managment systems – Guidelines. 

W tej chwili możemy zapoznać się jedynie ze wstępną treścią tych przepisów, ponieważ cały tekst nie jest jeszcze dostępny. Jak tylko tak się stanie, z pewnością bardziej szczegółowo ją omówimy, w szczególności podczas wrześniowego webinaru. 

Przypomnę, że pracę nad normą dotyczącą systemów whistleblowingowych rozpoczęły się jeszcze w 2019 r., a celem powołanej przez Międzynarodową Organizację Normalizacyjną grupy, było opracowanie globalnego standardu w sprawie zgłaszania przypadków naruszeń w organizacjach. Nowy standard nie jest normą certyfikowaną, w związku z tym na próżno szukać w nim precyzyjnych wymagań. Odczytywać ją jednak będziemy jako zestaw dobrych praktyk i wskazówek dotyczących tego, jak organizacje powinny tworzyć kanały do zgłaszania nieprawidłowości oraz w jaki sposób powinny zarządzać systemem zgłaszania nieprawidłowości. 

Opublikowanie nowych standardów należy odbierać bardzo pozytywnie i z pewnością dokument ten wesprze organizacje w prawidłowym zarządzaniu procesem zgłaszania nieprawidłowości. Przy okazji nie możemy zapominać także o innych normach, takich jak ISO 37301:2021 (Compliance management systems – Requirements with guidance for use), która zastąpiła normę ISO 19600 czy też normę ISO 37001 dotyczącą systemów zarządzania działaniami antykorupcyjnymi. Normy te pozwalają organizacjom wdrażać i zarządzać systemem compliance, dla których nowa norma ISO 37301 stanowi swego rodzaju uzupełnienie i doszczegółowienie tej specyficznej problematyki. 

Zainteresowanym tym zagadnieniem polecam wywiad na temat nowej normy z dr Wimem Vandekerckhovem biorącym udział w opracowaniu nowych standardów. 

Dostęp do rozmowy: https://whistleb.com/pl/blog-news/norma-iso-370…