17 kwietnia 2024 r., projekt ustawy rządowej dotyczący ochrony sygnalistów dotarł do Sejmu i teraz czeka na nadanie numeru druku sejmowego. Ponad dwa lata opóźnienia i nałożone na Polskę kary za niewdrożenie unijnej dyrektywy o sygnalistach jesteśmy chyba na ostatniej prostej.

Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej został upoważniony do prezentowania stanowiska rządu w tej sprawie podczas prac parlamentarnych.

Sygnalista

W projekcie termin „zgłaszający naruszenia prawa” został zastąpiony przez termin „sygnalista”, co wynikało z powszechnej percepcji społecznej dotyczącej zgłaszania naruszeń prawa. Dyrektywa wymaga przyjęcia przepisów regulujących zgłaszanie naruszeń, w tym ochronę sygnalistów oraz procedur zgłaszania i podejmowania działań przez podmioty prawne i organy publiczne. Celem jest skuteczniejsze egzekwowanie prawa i polityk Unii Europejskiej poprzez lepsze wykrywanie naruszeń, prowadzenie dochodzeń i ściganie przestępstw. Sygnaliści, czyli osoby pracujące w sektorze publicznym i prywatnym lub mające z nim kontakt w ramach swojej pracy, mogą odegrać istotną rolę w wykrywaniu naruszeń.

Projektowany artykuł 3 ust. 1 zawiera katalog naruszeń prawa, które podlegają zgłoszeniu, takie jak naruszenia prawa pracy, korupcji, zamówień publicznych, usług finansowych, przeciwdziałania praniu pieniędzy, ochrony środowiska itp.

Ustawa ma zasadniczo wejść w życie trzy miesiące po ogłoszeniu.

Zgodnie z przesłaną do Sejmu wersją ustawy, naruszeniem prawa, które będzie podlegało zgłoszeniu, będzie działanie lub zaniechanie niezgodne z prawem lub mające na celu obejście prawa dotyczące:
1) prawa pracy;
2) korupcji;
3) zamówień publicznych;
4) usług, produktów i rynków finansowych;
5) przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu;
6) bezpieczeństwa produktów i ich zgodności z wymogami;
7) bezpieczeństwa transportu;
8) ochrony środowiska;
9) ochrony radiologicznej i bezpieczeństwa jądrowego;
10) bezpieczeństwa żywności i pasz;
11) zdrowia i dobrostanu zwierząt;
12) zdrowia publicznego;
13) ochrony konsumentów;
14) ochrony prywatności i danych osobowych;
15) bezpieczeństwa sieci i systemów teleinformatycznych;
16) interesów finansowych Skarbu Państwa Rzeczypospolitej Polskiej, jednostki samorządu terytorialnego oraz Unii Europejskiej;
17) rynku wewnętrznego Unii Europejskiej, w tym publicznoprawnych zasad konkurencji i pomocy państwa oraz opodatkowania osób prawnych;
18) konstytucyjnych wolności i praw człowieka i obywatela – występujące w stosunkach jednostki z organami władzy publicznej i niezwiązane z dziedzinami wskazanymi w pkt 1–17.