W połowie lipca na stronach Rządowego Centrum Legislacji został opublikowany trzeci projekt ustawy o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa. Ustawa o sygnalistach powinna zostać wdrożono nie później niż do 17 grudnia 2021r. bo wtedy upłynął czas na wdrożenie unijnej Dyrektywy o sygnalistach.

Kolejny projekt – żadnych zmian?

Trzeba wyraźnie podkreślić, że kolejna odsłona projektu ustawy o ochronie sygnalistów nie przynosi żadnych nadzwyczajnych zmian w stosunku do poprzednich wersji projektu, o których pisaliśmy w poprzednich wpisach (TUTAJ). Struktura ustawy nie uległa zasadniczej zmianie a modyfikacje względem poprzednich wersji projektu mają w większości charakter porządkowy a często jedynie redakcyjny. Nie zmienia to oczywiście faktu, że Polska jest zobowiązana do wdrożenia Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) z dnia 23 października 2019 r. w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii i wcześniej czy później sprawą będzie musiał zająć się Sejm RP.

Szacuje się, że przepisy ustawy o ochronie sygnalistów będą obejmować ok. 20 tys. przedsiębiorstw zatrudniających łącznie prawie 5 mln osób. Pracodawcy jednak w dalszym ciągu nie wiedzą kiedy nowe obowiązki wejdą w życie.

Ile czasu na wdrożenie ochrony sygnalistów?

Odnotować z pewnością trzeba, że w trzeciej odsłownie projektu – ustawa o ochronie sygnalistów przewiduje 2 miesięczny termin na realizację przez przedsiębiorców obowiązków związanych z wdrożeniem kanałów do zgłaszania nieprawidłowości oraz obowiązków zapewniających ochronę osób dokonujących zgłoszenia naruszeń. To z pewnością pozytywna zmiana i pozwoli pracodawcą lepiej się przygotować. Nie dziwi także, że z tego względu wielu przedsiębiorców wstrzymuje się z podjęciem wdrożenia do czasu ogłoszenia ostatecznej treści przepisów.

W projekcie przepisów doprecyzowano także okres przechowywania danych osobowych. W przypadku podmiotów prawnych lub organów publicznych dane osobowe mogą być przetwarzane przez 15 miesięcy od zakończenia roku kalendarzowego, w którym zakończono działania następcze lub zakończono inne postępowanie zainicjowane tymi działaniami. W przypadku przetwarzanie danych osobowych przez Rzecznika Praw obywatelskich okres ten wynosi 12 miesięcy po zakończeniu roku kalendarzowego, w którym przekazano zgłoszenie do właściwego organu publicznego.

Jeżeli w zgłoszeniu będą znajdowały się dane osobowe bez znaczenia dla sprawy to powinny one zostać usunięte w terminie 14 dni od ustalenia tego faktu.

System zachęt dla sygnalistów

O tym czy wynagradzać sygnalistów pisaliśmy także już wcześniej (TUTAJ). W aktualnym projekcie ustawy na uwagę zasługuje przeniesienie do obligatoryjnych elementów wewnętrznej procedury dotyczącej zgłaszania nieprawidłowości kwestii dotyczących obowiązującego u danego pracodawcy systemu zachęt. System zachęt dla sygnalistów w poprzednim projekcie miał charakter fakultatywny. Czy zaproponowana zmiana okaże się skuteczna do tego aby sygnaliści chcieli dokonywać zgłoszeń dowiemy sie dopiero już w praktyce. Nie mniej pracodawcy będą musieli się zmierzyć z rozstrzygnięciem kwestii jakie zaproponować systemy zachęt dla sygnalistów.

Ciężar dowodu w sprawach sygnalistów

Nie ulega wątpliwości, że to na pracodawcy będzie ciążył obowiązek udowodnienia, że podjęte wobec sygnalisty działania, czy to o charakterze pośrednim, czy bezpośrednim nie mają związku z dokonanym zgłoszeniem. Ciężar dowodów będzie spoczywał na pracodawcy. Co to oznacza w praktyce? Pracodawcy w związku z dokonanym zgłoszeniem powinni monitorować sposób realizacji praw sygnalisty i przewidywać, że leżące poza dokonanym zgłoszeniem okoliczności dotyczące sygnalisty mogą być interpretowane jako działania o charakterze odwetowym. Stąd też niezwykle dużą rolę będzie ogrywał sposób weryfikacji zgłoszeń a następnie sposób prowadzenia działań następczych.

Wdrożenie ochrony sygnalistów w Twojej firmie?

Jeśli potrzebujesz pomocy we wdrożeniu kanałów do zgłaszania nieprawidłowości lub w prowadzeniu wewnętrznych postępowań wyjaśniających, nie czekaj! Zadzwoń lub wypełnij formularz kontaktu. Na pewno się odezwiemy.