witam Cię serdecznie w kolejnym newsletterze poświęconym wdrożeniu dyrektywy o ochronie sygnalistów. 

-> Ważny news na początek: pojawiła się informacja o projekcie ustawy o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa. Pisałem o tym już na moim linkedin. <- 

Dzień dobry też wszystkim nowym osobom, które dołączyły do nas!  

Zaczynamy dzisiejszy odcinek! ⬇ 

📋Oto co dziś znajdziesz w newsletterze: 

• Informacja o projekcie ustawy o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa. 
• Jak szkolić zespół z zakresu Dyrektywy? Czy szkolenia powinny być obowiązkowe? 
• Ciekawostka – Sygnalistka z Facebooka zeznaje w Kongresie. 

📌 Informacja o projekcie ustawy 

5 października 2021 r. w wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów pojawiała się informacja o projekcie ustawy o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa. 

Jako planowany termin przyjęcia projektu przez RM wskazano na IV 2021 r. co oznacza, że albo bardzo mocno zostaną przyśpieszone pracę nad tym projektem, albo nie uda jej się przyjąć przed 17 grudnia 2021r. Obecnie poznaliśmy jedynie założenia i pewnie jeszcze kilka dni przyjdzie nam poczekać na sam tekst projektu. W kolejnym newsletterze skomentuję przedstawione założenia, w tym plan wyznaczenia organu centralnego. Jak czytamy na stronie rządowej „wybranie takiego rozwiązania pozwoli uniknąć luki (braku wyspecjalizowanego organu dla przyjmowania zgłoszeń o określonych naruszeniach) i będzie korzystniejsze dla sygnalisty, który nie będzie musiał we własnym zakresie identyfikować wyspecjalizowanego organu”. 

Zadania organu centralnego zostaną powierzone Rzecznikowi Praw Obywatelskich. Więcej na ten temat już za tydzień. Link do założeń projektu: https://archiwum.bip.kprm.gov.pl/kpr/form/r2303… 

📌 Jak szkolić zespół? 

Autor jednego z ogłoszeń reklamujących ofertę reprezentowanej przez niego firmy podkreślał, że zgodnie z ustawą każdy przedsiębiorca ma obowiązek wdrożenia zasad wynikających z ustawy (pewnie myślał o Dyrektywie) oraz że dodatkowym obowiązkiem ciążącym na przedsiębiorcach jest zapewnienie szkoleń pracownikom. 

Pominę fakt zupełnego niezrozumienia materii przez autora tego ogłoszenia, postanowiłem natomiast spróbować udzielić odpowiedzi na pytanie dotyczące tego, czy w związku z dyrektywą o ochronie sygnalistów organizacje powinny szkolić pracowników? 

Jeśli uważniej spojrzymy na zadane wyżej pytanie to dostrzeżemy, że jest ono jedynie wierzchołkiem góry lodowej, a wynikające z tego kwestie rodzą kolejne wątpliwości. Oto niektóre z nich: 

czego powinny dotyczyć szkolenia pracowników w kontekście dyrektywy o sygnalistów?  

czy szkolenia powinny dotyczyć także byłych pracowników organizacji?  

czy szkolenia te powinny być obowiązkowe, a co za tym idzie, czy powinny kończyć się jakąś formą certyfikacji?  

czy szkolić powinniśmy również osoby świadczące usługi w oparciu o umowy cywilnoprawne czy umowy B2B?  

Na postawione wyżej pytania, i pewnie szereg innych, nie znajdziemy odpowiedzi w postanowieniach dyrektywy o sygnalistach i nie spodziewam się, aby ustawa – której wciąż nie ma – pomogła organizacjom w rozwianiu tych wątpliwości. 

📌 ISO 37002 Whistelblowing Management System-Guidelines 

Zanim przejdę do moim moich rekomendacji w tym zakresie przypomnę i zachęcam do sięgnięcia do opublikowanej niedawno, i omawianej przeze mnie podczas ostatniego webinaru, normy (albo standardu) ISO 37002 Whistelblowing Management System-Guidelines. 

To kolejny już raz, kiedy możemy sięgnąć do wskazówek będących zbiorem pewnych dobrych praktyk. Rozdział 7 wspomnianych wytycznych ISO „Support” podkreśla, że organizacja powinna zapewnić odpowiednie narzędzia uświadamiające oraz szkolenia personelu. Szkolenia takie powinny dotyczyć następujących kwestii: 

systemu obowiązującego w organizacji, polityki oraz procedur z tym związanych, a także narzędzi,  

sposobów i wskazówek jak rozpoznawać niewłaściwe postępowanie podlegające zgłoszeniu,  

w jaki sposób i komu należy zgłaszać podejrzenia niewłaściwego postępowania,  

do kogo i w jaki sposób można zgłosić się z pytaniami dotyczącymi systemu zarządzania sygnałem ostrzegawczym,  

informacji na temat dostępnego wsparcia dla sygnalistów i stosowanych metod przeciwdziałania działaniom odwetowym,  

ochrony dostępnej w przypadku korzystania z systemu zarządzania zgłaszaniem nieprawidłowości,  

skutków niezgłoszenia niewłaściwego postępowania i jego potencjalnych konsekwencji,  

informacji dla potencjalnych sygnalistów o dostępnych niezależnych i poufnych poradach, pomocy prawnej lub psychologicznej. 

📌 Co zatem warto rozważyć przygotowując cykl szkoleń? 

Szkolenia powinny być dostępne nie tylko dla pracowników firmy, ale także dla osób świadczących usługi w oparciu o umowy cywilnoprawne lub B2B.  

Program szkoleń powinny być zróżnicowany w kontekście tego, do kogo są one skierowane. Innego rodzaju szkolenie powinno być skierowane do ogółu pracowników i innych osób mogących być sygnalistą. W tym obszarze szkolenia te powinny mieć formę przede wszystkim informacyjną i edukacyjną, wspierając tym samym budowę kultury otwartości i zaufania. Zupełnie inny charakter powinny mieć szkolenia skierowane do osób rozpatrujących zgłoszenia, gdzie poza treściami merytorycznymi powinny się pojawiać elementy miękkie, takie jak umiejętność radzenia sobie w trudnych sytuacjach, podnoszenie zdolności rozmowy i uzyskiwania informacji i inne.  

Szkolenia mogą być prowadzone w dowolnej formie, o ile będzie ona skuteczna. Od prostych szkoleń w formule e-learning, przez szkolenia stacjonarne, po specjalistyczne programy szkoleniowe obejmujące zagadnienia psychologiczne czy prawne.  

Nie możemy zapominać o liderach. Oni także, a może przede wszystkim, powinni wziąć udział w szkoleniach, a ich rola nie może sprowadzać się jedynie do akceptacji budżetu szkoleniowego. 

Szkolenia powinny być adekwatne do organizacji oraz kontekstu w jakim działa organizacja. Sam fakt przeprowadzenia szkolenia ani nie zapewni bezpieczeństwa sygnaliście, ani nie przyczyni się do budowania zdrowej organizacji otwartej na wewnętrzne zgłoszenia. 

🔗 Linki: Sygnalistka z Facebooka zeznaje w Kongresie.  

Frances Haugen – sygnalistka, była pracowniczka Facebooka opowiadała  szczegółowo podczas wysłuchania w Kongresie, jak gigant mediów społecznościowych świadomie promuje i następnie czerpie zyski z produktów, które szkodzą dzieciom. 

Całość wysłuchania dostępna jest w serwisie YouTube. Informacje są dostępne szeroko w polskich mediach.